Tekstong Impormatibo

 Neologismo

Sa makabagong panahon, bilang mga tao na may kakayahang makapag-isip at makapagsalita gamit ang wikang pambansa, naging moderno na sa ating henerasyon ang neologismo. Ang neologismo ay mula sa salitang Griyego neo-, “bago” at logos, “salita”. Ito ay paglikha ng mga bagong salita gamit ang mga lumang salita at ginagamit ito upang makabuo ng mas maiksing salita o bagong kahulugan. Tinutukoy din natin ito bilang mga salitang balbal at kolokyal. Ang salitang balbal ay mga salitang nabuo sa impormal na paraan at ginagamit sa isang particular na na grupo ng lipunan tulad ng mga kaibigan. Ayon kay Ki (2020), ang balbal na pananalita ay ang hindi pamantayan o hindi organisadong paggamit ng mga salita na ginagamit ng bawat tao sa ating lipunan lalo na sa ating panahon na halos nakalimutan na ang orihinal na paggamit ng sariling wika. Halimbawa nito ay syota (kasintahan), datung (pera), todas (patay), olats (talo), dekwat (nanakaw), at purita (mahirap). Ang salitang kolokyal naman ay mga impormal na salita kung saan pinapaikli nang isa, dalawa o higit pang titik sa salita at ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap sa ibang tao. Halimbawa nito ay nasan (nasaan), pista (pyesta), dalwa (dalawa), akin (saakin), ganun (ganoon), at naron (naroon). Sabi ni Mabanta (2011), ang wikang Filipino ay mayroong iba’t ibang antas at ito ay nahahati sa pormal at impormal. Ang pormal ay ginagamit sa edukasyon, korte, at sa iba’t ibang propesyon. At sa kabilang banda, kabilang naman sa impormal ay ang lalawigan, balbal at kolokyal na salita.

Neologismo Sa Pormal Na Edukasyon

Ang wikang panturo sa pormal na edukasyon ay ang pormal na salita. Ito ang ginagamit na wikang panturo sa mga eskuwelahan upang matuto ng tamang paraan sa paggamit ng wikang Filipino ang mga mag-aaral. Mula kay Pillo (2019), ang wika ay parte na ng lipunan at mahalaga sa komunikasyon at pananaliksik sa kulturang Pilipino. Ang wika ay importante dahil dito ay maaaring magpahayag ng mga damdamin at umunawa ng impormasyon mula sa iba. Samakatuwid ang pormal na salita ay napakahalaga sa pormal na edukasyon. Ang mga impormal na salita na balbal at kolokyal ay hindi maaaring gamitin sa pormal na edukasyon dahil ito ay may mga hindi angkop na salita. Sabi ni Bristol A. (2017), ang paggamit ng mga salitang ito ay nagdudulot lamang ng hindi pagkakaunawaan, kawalan ng paggalang at respeto. Higit sa lahat nagdudulot ito ng maling pagsulat ng mga komposisyon batay sa gramatika, kaya naman ang mga salitang ito ay tinatawag din na mga salitang kanto o pang kalye.

Posibleng Pagkatuto Ng Mga Mag-aaral Ng Neologismo

Sa paglipas ng panahon madaming nagbago sa ating wikang Filipino at nagkaroon ng mga pagbabago dahil sa mga taong nagpahayag ng sariling damdamin, ideya, at ninanais tungkol sa mga bagay-bagay na nangyayari sa kapaligiran. Dahil dito, sa kasalukuyan panahon madami ang nagkakamali sa paggamit ng wika na kanilang inaakala ay tama. Ang wika ay komunikasyon. Sa kasalukuyan panahon, patuloy na lumalawak ang wikang Filipino sa larangan ng komunikasyon, lalo na at ngayon ay napakamakapangyarihan ng internet. Kaya naman dahil sa telebisyon at mga social media, nakakakita tayo ng mga salitang madalas ginagamit ng maraming tao na inaakala natin ay tama, kaya naman ito ay tinutularan gamitin. Gayunman, hindi lang ito ang tanging nagsisilbi na paraan na matutunan ang neologismo o ang mga impormal na salita. Madalas ay naiimpluwensyahan din ng mga bagay na nakapaligid sa isang tao at ang paggamit nito ng mga salita na balbal at kolokyal. Sa dami na ng mga impormal na salita, ito ay naging bahagi na ng komunikasyon ng ating wika at dahil madami na ang mga tao na gumagamit nito sa paligid at internet, ito ay nakasanayan na gamitin.

Gaano Nga Ba Kalimit Ang Paggamit Ng Neologismo 

Madalas gamitin ng mga Pilipino ang mga salitang balbal at kolokyal sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan. Subalit wala pang mga datos o pag-aaral kung gaano nga ba kadami ng mga tao sa ating bansa ang gumagamit ng neologismo. Ngunit sa ibang bansa tulad ng Amerika, karamihan sa mga tao o 80% ng populasyon ay gumagamit ng balbal at kolokyal na salita. Ang madalas na gumagamit ng mga ito ay ang mga Gen X (77%), Millennials (83%), at Gen Z (92%). Ang mga datos na ito ay sinuri ni Mike Snider sa USA noong ika-10 ng Nobyembre taon 2021, at makikita natin sa pie chart na nasa ilalim na madaming tao sa Amerika ang gumagamit nito. Sa iba’t ibang parte ng mundo ang neologismo ay hindi mawawala, at sa araw-araw na pakikipagtalastasan ang mga balbal at kolokyal na salita ay patuloy na dumadami at patuloy na ginagamit ng karimahan ng mga tao. 

Posibleng Solusyon Para Hindi Makasanayan Ng Mga Mag-aaral

Ang neologismo o mga balbal at kolokyal na salita, ay parte na ng ating pang-araw-araw na pakikipagtalastasan. Upang hindi makasanayan gamitin ito, palagi pa rin ugaliin ang sumulat at makipagtalastasan sa pormal na salita. Ang mga di pormal na salita na nabuo at naimbento ay patuloy na dumadami, at ang mga salitang ito ay parte na ng ating wika na hindi na maaalis sa mga tao. Gayunpaman, bilang mga tao na may pinag aralan kailangan natin isipin sa pakikipagtalastasan kung kailan ang tamang pagkakataon para gumamit ng mga imporal na salita. Wag natin hayaan na mawala ang tama at nararapat na paggamit ng ating wika, hindi masama ang paggamit ng mga salita na balbal at kolokyal, alamin lang kung kailan dapat gamitin at wag hayaan ang pormal na paggamit ng ating wika ay mawala.

Sanggunian:

Ki. (2020, Nobyembre 05). Pagkakaiba ng balbal at kolokyal – halimbawa at kahulugan. Nakuha mula sa https://philnews.ph/2020/11/05/pagkakaiba-ng-balbal-at-kolokyal-halimbawa-at-kahulugan

Mabanta (2011). Ang Paggamit Ng Mga Salitang Pormal At Impormal. Nakuha mula sa http://www.oppapers.com/essay/3676738/epektongsalitangbalbal 1 

Pillo (2019, Oktubre). Mga Epekto ng Salitang Balbal at Salitang Kanto sa Wikang Filipino. Nakuha mula sa https://pdfcoffee.com/filipino-thesis-4-pdf-free.html 

Bristol A. (2017, Marso 19). Ang Mga Epekto ng paggamit ng Salitang Balbal sa Pag Aaral. Nakuha mula sa https://prezi.com/t5armsrwaszb/ang-mga-epekto-ng-paggamit-ng-salitang-balbal-sa-pag-aaral-n/ 

Mike Snider (2021, Nobyembre 10). Slang words: Most like to use them, but not all may be ‘on point’ to their meaning. Nakuha mula sa https://www.usatoday.com/story/news/nation/2021/11/10/slang- words-2021/6358772001/